Lawinegevarenschaal: dit betekenen de verschillende niveaus

Wat houdt de lawinegevarenschaal in?

De lawinegevarenschaal, ook wel lawineschaal genoemd, is een schaalverdeling met vijf niveaus die aangeeft hoe hoog de kans op lawines is in het onbeveiligde terrein in de bergen. Het gaat hier om het off-piste gebied en deze schaal heeft in alle Europese skigebieden dezelfde betekenis. De lawinegevarenschaal is in 1993 opgericht door de Europese lawinewaarschuwingsdiensten, om zo overal een duidelijk beeld te kunnen schetsen. Er zijn vijf niveaus, waarbij 1 laag is en 5 extreem hoog. De lawinegevarenschaal baseert het lawinegevaar onder andere op basis van de stabiliteit van het sneeuwdek en hoe groot de kans is op lawines.

• LEES OOK: dit is het verschil tussen de noord- en zuidkant van de Alpen

Lawinegevaar: een uitleg per niveau

Hoe hoog het lawinegevaar is in een skigebied, wordt uitgedrukt met een niveau van 1 tot en met 5. Belangrijk om te weten is dat wanneer het niveau van 1 naar 2 gaat, dit niet betekent dat de kans op lawines nu twee keer toeneemt. De kans op lawines is veel groter dan dat, eerder drie of vier keer in vergelijking met niveau 1. Het is belangrijk om de kenmerken per niveau goed door te lezen voor een duidelijk beeld. Houd ook in gedachten dat het waarschuwingsniveau van de lawinegevarenschaal in de loop van de dag kan veranderen, bijvoorbeeld vanwege zon of harde wind. Houd dus altijd de lokale berichten en eventuele updates in de gaten. Deze informatie kun je terugvinden in het lawinebericht van het skigebied of de regio en aan de hand daarvan kun je de keuze maken om wel of niet off-piste te gaan skiën.

Niveau 1: kans op lawines is laag

Het sneeuwdek is over het algemeen stevig en stabiel, de lawinesituatie is gunstig en er zijn geen alarmerende omstandigheden te detecteren. Lawines kunnen sporadisch afgaan bij grote belasting van het sneeuwdek en dit komt vooral op zeer steile hellingen voor. Belangrijk is wel dat je bedenkt dat lawines bij dit niveau dus wel mogelijk zijn. Ga nooit zonder het juiste materiaal op pad en bij voorkeur altijd met een gids.

Niveau 2: kans op lawines is matig

Bij niveau 2 is de kans op lawines matig. Het sneeuwdek is over het algemeen stevig opgebouwd, alleen op sommige steile hellingen kan dit minder het geval zijn. Door belasting van het sneeuwdek kunnen lawines worden getriggerd, maar grote lawines die spontaan afgaan zijn niet te verwachten.

Niveau 3: kans op lawines is aanzienlijk

Niveau 3 van 5 geeft aan dat de situatie kritisch is en de kans op lawines aanzienlijk. Bij dit niveau kunnen lawines gemakkelijk getriggerd worden, helemaal op steile hellingen en in de gebieden in het lawinebericht. Het sneeuwdek heeft een matige tot zwakke stabiliteit en er zijn af en toe scheur- of bromgeluiden te horen in de sneeuw. De kans op middelgrote en grote spontane lawines is aanwezig.

Niveau 4: kans op lawines is groot

Bij lawinegevaar niveau 4 op de lawinegevarenschaal is de lawinesituatie zeer kritiek. Lawines kunnen op steile hellingen makkelijk worden getriggerd en de kans dat een lawine spontaan ontstaat is groot. Het sneeuwdek is het zwakst op steile hellingen en bij geringe belasting ontstaan er al lawines. De oranje lamp op het pistebord brandt als waarschuwing. Ga in dit geval niet off-piste!

Niveau 5: kans op lawines is zeer groot

Wordt er lawinegevaar niveau 5 afgegeven, dan moet je je in geen geval buiten de pistes begeven. Het sneeuwdek heeft een zwakke samenstelling en grote lawines kunnen makkelijk spontaan afgaan. Niet alleen op steile hellingen, maar ook op minder steile. In dit geval brandt er een oranje waarschuwingslamp op het pistebord.

Let op de waarschuwingslamp

Zoals je bij niveau 4 en 5 al hebt kunnen lezen, brandt er bij lawinegevaar niveau 4 en 5 een speciale waarschuwingslamp op het pistebord. Deze oranje lamp heeft dus niks te maken met of de liften wel of niet geopend zijn, maar of de kans op lawines groot of zeer groot is.

Loop ik ook gevaar op de piste?

De lawinegevarenschaal is om aan te duiden hoe hoog het lawinegevaar is in het open gebied, dus off-piste. Tijdens het winterseizoen is er zo nu en dan in het nieuws te lezen dat er een lawine over een piste is gegaan. Dit seizoen helaas al een aantal keer. Om een veilige wintersport te kunnen garanderen, doen de skigebieden er alles aan om lawines op de piste te voorkomen. ’s Morgens vroeg, voordat de liften openen, worden lawines op risicovolle plekken bewust getriggerd met explosieven, zodat ze niet spontaan af kunnen gaan. Ook kan er besloten worden om een deel van het skigebied te sluiten na bijvoorbeeld hevige sneeuw of regen. 

Helaas kan de kans op lawines op de piste nooit worden teruggebracht naar 0%. Is het dan nog wel veilig om de piste op te gaan? Het antwoord is ja. Technieken worden steeds beter en volgens experts is de kans dat je bij een ernstig ongeluk op de piste betrokken raakt groter, dan dat je in een lawine op de piste komt. Blijf altijd bewust van de omgeving, kijk af en toe omhoog, let op de borden en ga niet minutenlang stilstaan onder een steile helling.

Lawinegevaar in drie talen

De lawinegevarenschaal betekent in alle Europese landen hetzelfde, maar wordt alleen per taal anders aangeduid.

• Duits: Lawinengefahr, Lawinengefahrenstufen
• Frans: ricque d’avalanche, échelle de risque d’avalanche
• Italiaans: rischio valanghe, scala del rischio valanghe

Hier kun je het lawinebericht online bekijken

Vaak lees je op de borden bij de skiliften en liftkassa’s wat voor lawinegevaar er voor dat moment wordt afgegeven. Is dit niet het geval, dan kun je een kijkje nemen bij het sneeuwbericht van het skigebied of op de volgende websites:

• Oostenrijk algemeen: Lawinen.at
• Groot deel Alpen: Lawinen.Report
• Frankrijk: Meteofrance.com
• Zwitserland: Slf.ch
• Beieren: Lawinenwarndienst-bayern.de
• Italië: Aineva.it